Uit onderzoek van het CBS uit 2019 is gebleken dat 17% van de Nederlandse bevolking last heeft van burn-out klachten. Deze groep bestaat voor het grootste gedeelte uit jongvolwassenen. Ook komt een burn-out veel voor bij perfectionisten, harde werkers en mensen die geen ‘nee’ kunnen zeggen.
Hoe ontstaat een burn-out? Veel mensen ervaren in hun leven stress of spanning, maar dit hoeft niet altijd te leiden tot een burn-out. Een beetje spanning kan zelfs goed zijn om gefocust te blijven op onze taak en scherp te blijven op onze ontwikkeling. Wanneer deze stress of spanning voor een lange tijd aanhoudt of erger wordt is dit belastend. Hiernaast kan het ook gebeuren dat er stress ontstaat in verschillende levensgebieden. Je ervaart bijvoorbeeld langdurig een hoge werkdruk en daarnaast zijn er thuis al langere tijd veel onderlinge spanningen. Hierdoor kan je het gevoel krijgen dat je het overzicht over je leven verliest. Er gebeurt te veel tegelijk, waarbij de tijd ontbreekt om het allemaal goed te kunnen verwerken. Hierdoor ontstaan psychische en lichamelijke klachten waardoor je niet meer normaal kunt functioneren: burn-out klachten.
Er gebeurt te veel tegelijk, waarbij de tijd ontbreekt om het allemaal goed te kunnen verwerken.
Wanneer deze klachten minimaal zes maanden aanhouden is er sprake van een burn-out. Je voelt jezelf heel moe en uitgeput. Je kunt geen energie of motivatie meer vinden voor de dagelijkse taken. Er zijn drie aspecten die bij burn-out een rol spelen:
Wanneer je deze klachten ervaart, is het belangrijk om op tijd aan deze klachten gehoor te geven. Een burn-out is niet hetzelfde als overspannenheid, wat goed op te lossen is met een korte periode van rust. Iemand met een burn-out heeft voor een langere tijd te veel energie verbruikt van het lichaam. Het is net als bij een financiële lening: je moet je te hoge energieverbruik met rente terug betalen. Soms duurt het aflossen van deze lening jarenlang. Het wordt wel makkelijker naarmate je meer hebt afgelost. Hoe meer je “aflost”, hoe meer je in balans komt met je ritmes en je leven. Het vasthouden aan structuren en ritmes is belangrijk voor herstel, maar kost ook energie: het kan soms makkelijker voelen om toe te geven aan een impuls. Wanneer je dit blijft doen kan het er op de lange termijn voor zorgen dat je je energieverlies in stand houdt. Hoe meer je hebt afgelost, hoe meer energie je zal hebben om je structuren vast te houden. Op deze manier kan je je structuren en ritmes steeds verder uitbouwen en vastzetten in je leven. Je raakt op deze manier weer meer in balans en doordat je goede ritmes hebt gevonden zal je minder snel weer over de grens gaan. Zo krijg je steeds wat meer energie terug. Dit leidt tot een andere vorm van leven, ofwel het werkelijke herstel. In deze blog zullen we stilstaan bij wat adviezen voor het herstel bij een burn-out.
Ten eerste is het belangrijk om structuur in je leven aan te brengen. Voor je burn-out was deze structuur er wellicht wat minder, omdat je veel extra taken oppakte naast je planning en jezelf geen vaste tijden gunde voor bijvoorbeeld eten of ontspanning. Een goede structuur draagt bij aan de balans die hierboven beschreven is, waardoor je steeds makkelijker binnen je grenzen blijft. Hierdoor krijg je steeds een stukje energie terug. Hoe kun je zorgen voor een goede structuur? Maak een heldere dagindeling, vanaf het moment dat je opstaat tot het moment dat je gaat slapen. Eet op vaste tijden en plan afspraken in. Wissel deze af met voldoende rust- en ontspanningsmomenten en laat zo inspanning en ontspanning met elkaar in balans zijn.
Ook is het van belang om je te gaan focussen op één ding tegelijk. Waar je voorheen wellicht dacht alles tegelijk aan te kunnen, is het nu noodzakelijk om 1 taak tegelijk aan te pakken. Deze taak doe je voor de volle 100% en verder houd je je nergens mee bezig. Hierdoor creëer je rust, voel je je tevreden en krijg je een goed gevoel over jezelf. Ook zorgt dit ervoor dat je binnen je grenzen blijft waardoor je weer extra energie opbouwt.
In het verlengde hiervan is het ook heel erg belangrijk om naar de signalen van je lichaam te luisteren. Je hebt voor een lange tijd deze signalen genegeerd. Bij het herstel is het heel belangrijk om te luisteren naar de signalen die je lichaam je geeft. Wanneer je bijvoorbeeld merkt dat je hoofdpijn krijgt, stop dan even met je taak of activiteit en neem voldoende ontspanning.
Een ander advies is er wellicht één die wat minder prioriteit heeft wanneer je herstelt van een burn-out. Het is erg belangrijk om je sociale contacten goed te onderhouden. Een burn-out gaat vaak gepaard met emotionele uitputting en een gebrek aan levenslust. Hierdoor kan het zijn dat je je het liefst terugtrekt en helemaal niets meer doet. Toch is het heel erg belangrijk om contact te blijven houden met je vrienden en familie. Zij kunnen een steunend en helpend netwerk vormen, je afleiden van sombere gedachten en soms nieuwe inzichten geven over het burn-out herstel.
Daarnaast is het van belang om niet te veel te piekeren over de toekomst. Het is begrijpelijk dat je veel nadenkt over hoe lang je burn-out gaat duren, wat anderen ervan vinden of wat er zal gebeuren na je burn-out. Probeer het los te laten en te genieten van vandaag. Wanneer je in het nu leeft en minder piekert zal het herstel van je burn-out sneller gaan om dat je geen energie verspilt aan datgene wat je in het nu niet kan veranderen.
Ten slotte is het belangrijk om het perfectionisme wat los te laten. Veel mensen die in een burn-out belanden waren voorheen erg perfectionistisch. Zelfs perfect was niet goed genoeg. Deze eigenschap zorgt voor heel veel druk waardoor het moeilijk is om weer terug in je balans te komen. Deze balans is juist zo belangrijk voor het energieherstel. Daarnaast helpt het bijstellen van je eisen ook in het voorkomen van een terugval.
Naast deze adviezen is het heel belangrijk om hulp te zoeken bij het herstel van een burn-out. Bij Deviaa zijn de behandelsessies in de eerste instantie vooral gericht op het herstel van de verloren krachten en energie. Daarnaast wordt er gefocust op het herstel van de energiebalans en het “terugbetalen” van de energierekening. Vervolgens wordt er gekeken naar concrete veranderingen in gedachten en gedrag in het dagelijks leven. Concrete gedragsveranderingen zijn nodig om tot een herstel van balans te komen. Deze gedragsveranderingen moeten een gevolg zijn door een verandering in denken, anders zullen ze geen stand houden.
Jasmijn Twigt
Psycholoog i.o.
Deze website gebruikt cookies. Door gebruik te maken van deze website, geeft u aan akkoord te zijn met het gebruik van cookies. Lees meer
