Angst heeft nut

Angst heeft nut

Angst is een mechanisme wat ons lichaam inzet om ons te waarschuwen voor een gevaarlijke situatie. Stel, je rijdt door het bos en er doemt opeens een beer voor je neus op. Dan zal ons lichaam ons bekend maken dat dit een gevaarlijke situatie is en dat we moeten maken dat we wegkomen. In zekere zin is het dus een heel nuttig mechanisme. Maar, vaak zien we ook veel beren op de weg, die er in feite helemaal niet zijn. In dat geval reageert ons lichaam alsof het een ‘echte beer’ ziet, maar als we de situatie nader bekijken blijkt het slechts een hele grote knuffelbeer te zijn, die er in eerste instantie beangstigend uitziet, maar ons geen echt gevaar kan berokkenen! Wanneer je deze automatische, maar bedrieglijke reactie van je lichaam als hinderlijk ervaart en het je belemmert in het dagelijks leven, dan kun je ervoor kiezen om deze automatische reactie van je lichaam tegen te gaan, waardoor je in het vervolg niet meer schrikt van deze ‘knuffelberen’.

Veel mensen die te kampen hebben met angst willen of durven dit echter niet te doen. Waarom?  Voor zulke mensen is angst in zekere zin nuttig, ook al dreigt er geen wezenlijk gevaar. In dat geval gebruiken we de angst om niet geconfronteerd te worden met het werkelijke achterliggende probleem. Angst functioneert dan als een verdedigingsmechanisme.
Naast dat angst een verdedigingsmechanisme is om niet met de reden achter onze angst om te hoeven gaan, is angst ook een signaal van onvervulde behoeften. Het verminderen van angst komt daarom neer op het vervullen van onvervulde behoeften.

Enkele voorbeeldjes van angst en hun (mogelijke) behoefte:

• Angst voor verandering     =behoefte aan zekerheid
• Angst voor verlies             = behoefte aan iets waardevols
• Angst voor afwijzing          =  behoefte aan acceptatie
• Angst voor falen               =  behoefte aan succes
• Angst voor…                     =  behoefte aan....

Daarom is angst niet per definitie verkeerd. Het zegt ons namelijk iets over wat we niet willen en daarmee ook iets over wat we wel willen. Het is echter van groot belang dat we de achterliggende reden waarom we angstig zijn achterhalen in het leren omgaan of afkomen van onze angst, maar sterker nog in het omgaan met de daadwerkelijke reden achter onze angst.

Wil je van je angst afkomen maar weet je niet hoe? Zie de blog ‘Stappenplan omgaan met angst’.                                    -   Janneke Schot, Psycholoog