Een relatie waarin de man of de vrouw autisme (ASS) heeft, kan soms best moeilijk zijn. Dit geldt zowel voor degene met ASS als voor degene zonder ASS. In deze blog wordt aandacht besteed aan de misstanden die er in een autismerelatie kunnen zijn. Daarnaast worden handvatten aangeboden om elkaar beter te leren begrijpen. Een veelvoorkomende spanning binnen een autismerelatie is de gebrekkige communicatie. Mensen met ASS hebben meer moeite met de sociale vaardigheden en het kost ze dan ook veel meer energie om een gesprek aan te gaan. Sommige mensen met ASS zeggen niets in emotionele situaties. Dit kan heel frustrerend zijn voor de partner zonder ASS, want die heeft het gevoel dat de ander niet om hem of haar geeft. Het is echter zo dat de partner met ASS niet weet wat hij moet zeggen. Ook voor de partner met ASS kan het dus heel frustrerend zijn, want hij wil wel iets zeggen, maar hij kan het niet.
Een voorbeeld uit de praktijk is dat een vrouw binnen haar relatie met een man met ASS een probleem aan de orde stelde en daar een reactie op verwachtte. Ze kreeg echter geen enkele reactie en dacht dat haar man het vervelend vond dat ze dit aangekaart had. Deze mevrouw bleef proberen om een reactie bij haar man uit te lokken, maar bij het uitblijven hiervan werd ze steeds bozer en verdrietiger. Toen haar man de diagnose ASS kreeg en er psycho-educatie volgde, vroeg zij waarom hij op een dergelijk moment niets zei. Haar man gaf als antwoord dat hij gewoon niet wist wat hij dan moest zeggen. Voor haar man voelde het alsof hij gefaald had, omdat hij niet begreep waar haar boosheid vandaan kwam. Het hielp deze vrouw echter aannemelijk toen ze ging begrijpen waarom haar man zweeg.
De meeste frustratie bij partners in een relatie, waarin ASS speelt, komt voort uit het feit dat ze elkaar niet begrijpen. De partner met ASS denkt op een andere manier, heeft andere behoeftes en reageert ook op een andere manier zonder dat hij of zij dit bewust doet.
De partner zonder ASS voelt zich vaak onbegrepen, omdat de partner met ASS vaak niet de (emotionele) behoefte van de ander vervult en de partner zonder ASS onvoldoende kennis van ASS heeft om dit goed te kunnen duiden. Geen gehoor of erkenning krijgen kan net zoveel pijn doen als verbale verwijten.
Een ander probleem wat regelmatig voorkomt binnen de partnerrelatie is de afstemming of het aanvoelen op het gebied van intimiteit en romantiek. Een voorbeeld hierbij kan zijn dat de partner met ASS moeite kan hebben met het aanvoelen van de behoefte van de ander aan een knuffel. Ten diepste gaat dit ook over het emotionele aspect. De behoefte aan een knuffel is vaak verbonden aan het hoog zitten in onze emoties en de behoefte aan steun en geruststelling. Een partner met ASS kan echter veel moeite hebben met dit aan te voelen en legt de nadruk op praktische oplossingen, waar op dat moment net geen behoefte aan is. Wat het moeilijk maakt in een autisme-relatie is dat de partner zonder ASS kan ervaren dat de ander absoluut niet in de gaten heeft hoe diegene zich voelt. Hier komt dan ook geen afstemming op, waardoor de emotionele behoefte onvervuld blijft; dit kan wrijving geven op langere termijn. Ook complimenten geven vindt iemand met ASS soms lastig. Zo kan dit liggen op moeite met differentiëren: welk compliment maak je wel tegen je partner, maar niet aan je collega. Daarnaast is het geven van complimenten ook iets wat gewoon niet op de focus staat en vandaaruit vergeten wordt.
De beschreven problemen zorgen er voor dat wanneer er binnen de relatie een probleem of moeilijkheid is die moet worden opgelost, het vaak op de schouders van degene zonder ASS ligt om het juiste moment en de juiste plaats te kiezen om dit met de partner te bespreken. Dit kan het beste een rustig moment zijn zonder afleiding of spanning.
Hieronder volgen ook enkele strategieën die de communicatie kunnen vergemakkelijken:
Natuurlijk is het goed om binnen een relatie af te stemmen op elkaar en rekening te houden met elkaars ontwikkelkanten of moeilijkheden. Echter, het feit dat één van de partners ASS heeft, betekent niet dat alles dan geaccepteerd hoeft te worden. Zo is het geen excuus om gewelddadig of overmatig controlerend te zijn.
Er zijn regels en grenzen die gerespecteerd moeten worden en het kan niet zo zijn dat bepaald gedrag binnen een relatie wordt getolereerd dat iemand uit het gezin in gevaar of extreme stress brengt.
Anderzijds is het van groot belang om goed en evenwichtig te kijken naar ieders aandeel. Het gebeurt wel dat de problemen binnen de relatie grotendeels of voornamelijk toegeschreven worden aan de partner met ASS, vanwege zijn ASS. Ondanks dat dit, zoals beschreven, wel soms uitdagingen binnen een relatie kan opleveren en hierdoor problemen kunnen ontstaan, blijft het wel zo dat er twee volwassenen zijn, die allebei hun verantwoordelijkheid moeten nemen om de relatie in stand te houden.
Het is dus van groot belang dat er binnen een autisme-relatie voldoende kennis is van autisme. Kennis is de basis voor het begrip wat nodig is voor beide partners om meer oog voor elkaar te krijgen en te weten waar ze aan kunnen werken in hun relatie. Bent u iemand met ASS of heeft uw partner ASS en ervaart u problemen binnen uw relatie? Neem dan gerust contact op met Deviaa voor een intakegesprek, dan hopen wij u verder te kunnen helpen. Ook biedt Deviaa een online cursus aan voor mensen met een partner met ASS. In deze cursus wordt oa ingegaan op wat Autisme is, communicatie in de relatie, intimiteit en seksualiteit en het Cassandra-effect. U kunt de cursus hier bekijken. Tot slot, wilt u nog meer lezen over dit onderwerp? Er is al eerder een blog verschenen over ‘elkaar leren begrijpen in een Asperger-relatie’, waarin u nog meer kunt lezen over autisme in een partnerrelatie.
Leestips:
Elma de Bruijne
Psycholoog i.o.
Deze website gebruikt cookies. Door gebruik te maken van deze website, geeft u aan akkoord te zijn met het gebruik van cookies. Lees meer
