Autisme bij vrouwen

Veel vrouwen met autisme ervaren mogelijk meer klachten en problemen voordat hun diagnose gesteld wordt omdat zij vaak onbewust bezig zijn met het camoufleren van de kenmerken van autisme. Zij worstelen dagelijks met het vinden van de juiste balans in hun leven. Zij zijn in feite aan het overleven in plaats van aan het leven. In de praktijk blijkt dat vrouwen met autisme regelmatig een foutieve diagnose krijgen. Dit heeft als gevolg dat veel vrouwen zich bezighouden met de klachten die zij ervaren, bijvoorbeeld angst, somberheid of vermoeidheidsklachten. Ze blijven voor hun gevoel in een cirkel ronddraaien en het lukt hen niet om uit die cirkel te komen. Ze krijgen geen grip op hun gedachten en gedrag en ten diepste krijgen ze daarmee geen grip op zichzelf. Ze weten namelijk niet dat mogelijk autisme onderliggend is aan de klachten die ze ervaren. Wat maakt het zo lastig om autisme bij vrouwen te herkennen? Welke klachten kunnen vrouwen met autisme onder andere ervaren? En wat draagt bij aan het verminderen van deze klachten? Daar wordt in dit artikel verder op ingegaan.

In de kern hetzelfde, maar anders in het gedrag

Zowel mannen als vrouwen met autisme hebben een stoornis in de informatieverwerking. Dat betekent dat informatie anders binnenkomt dan bij mensen zonder autisme. Het proces van informatie waarnemen, sociale informatie herkennen en het opslaan van de informatie verloopt verstoord. Dit heeft als gevolg dat er verkeerde koppelingen worden gemaakt en er vaak een andere of verkeerde betekenis wordt verleend aan de situatie. Deze verstoorde informatieverwerking verloopt over het algemeen bij zowel vrouwen als mannen met autisme hetzelfde, maar het gedrag wat hieruit voortkomt is vaak heel verschillend. Zo hebben meer mannen met autisme moeite met oogcontact, tonen zij vaker weinig tot geen mimiek en zijn er meer mannen die zich vanuit dit proces volledig richten op een specifieke bijzondere hobby. Net zoals mannen kunnen vrouwen met autisme zich ook verliezen in hobby’s, maar de hobby’s zelf zijn vaak minder bijzonder en daardoor ook minder opvallend. Denk bijvoorbeeld aan lezen, dieren of eten koken. Daarnaast komen vrouwen met autisme komen vaak sociaal veel sterker over. Ze maken vaker meer oogcontact, tonen meer mimiek en lijken zich communicatief beter te kunnen redden. Echter heeft de omgeving er vaak geen weet van dat het sociale verkeer veel moeite kost en daarmee veel energie vraagt voor een vrouw met autisme.

Vrouwen met autisme zijn vaker sterk gefocust op het kunnen voldoen aan de verwachtingen van de omgeving. Hiervoor zijn deze vrouwen voortdurend bezig met het observeren en het kopiëren van het sociale gedrag uit de omgeving. Zij zijn hier over het algemeen beter in dan mannen en dat maakt dat de kenmerken van autisme minder of minder duidelijk tot uiting komen bij vrouwen dan bij mannen. Dit neemt niet weg dat bij deze vrouwen met autisme veel onduidelijkheid, stress en daarmee chaos in hun hoofd ervaren wordt. Zij zijn namelijk voortdurend bezig met het managen van de kloof tussen het verstoorde informatieverwerkingsproces in hun hoofd en de focus op het gewenst sociale gedrag. De focus op het imiteren van gewenst gedrag en het proberen te plaatsen van reacties uit de omgeving vraagt zoveel energie van deze vrouwen met als gevolg dat ze vaak over hun eigen grenzen heen gaan.

De klachten die vrouwen met autisme onder andere ervaren

Vrouwen met autisme hebben een groter risico om overbelast te raken doordat zij overvraagd worden op het gebied van sociale vriendschappen, contacten en andere culturele verwachtingen zoals hun rol in het gezin. De overbelasting kan zich op verschillende manieren uiten, onder andere in het ontwikkelen van vermoeidheidsklachten of gevoelens van angst en somberheid. Dat deze overbelasting het gevolg is van onderliggend autisme is niet altijd duidelijk. Daarnaast hebben vrouwen met autisme vaak een laag zelfbeeld, onder andere omdat ze zich anders voelen dan anderen en voor hun gevoel op veel aspecten te kort schieten. Sommige vrouwen met autisme merken ook dat ze moeite hebben met heftige emoties en hier lang in kunnen blijven hangen. Soms kunnen de klachten op lange termijn zelfs leiden tot een autistische burn-out. Hier is tot nu toe weinig over bekend, maar het is wel duidelijk dat een autistische burn-out ontstaat door overvraging op meerdere levensgebieden. Vaak combineren vrouwen verschillende rollen op verschillende levensgebieden (o.a. zorg dragen voor het gezin, een deeltijdbaan, mantelzorg etc.). Vrouwen met autisme proberen in al deze verschillende rollen te voldoen aan de verwachtingen en zijn ondertussen ook (onbewust) bezig met het camoufleren van de chaos in hun hoofd. Dit verklaart mogelijk het fenomeen en het risico op een autistische burn-out.

Hoe kunnen deze klachten verminderd worden?

Allereerst is het belangrijk dat er een juiste diagnose wordt gesteld of dat er helderheid komt of autisme de onderliggende oorzaak is van de klachten. Wanneer dit duidelijk is kan er informatie worden opgedaan over wat autisme inhoudt en wat voor gevolgen dit heeft voor het dagelijks leven. Zoals beschreven ervaren ook deze vrouwen met autisme door de verstoorde informatieverwerking veel chaos in hun hoofd en kan het helpend zijn om te leren overzicht en voorspelbaarheid te creëren. Hierbij kan gedacht worden aan een dag- of weekplanning leren maken en structuur leren zien en aanbrengen in taken. Om vervolgens de overbelasting te verminderen is het belangrijk om evenwicht aan te brengen in het prikkels opdoen en het herstellen van deze prikkels. Hierbij kan nagegaan worden welke prikkels veel energie kosten om daar meer hersteltijd voor in te plannen. Daarnaast is het goed om niet alleen te focussen op de negatieve gevolgen van autisme, maar juist ook de kwaliteiten te benadrukken. De kwaliteiten verschillen sterk per vrouw, maar over het algemeen worden kwaliteiten als begrip, doorzettingsvermogen, oog voor detail, eerlijkheid en betrouwbaarheid vaak genoemd. Het kan helpend zijn om deze kwaliteiten te versterken en in te zetten in de verschillende levensgebieden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een baan zoeken die aansluit bij deze kwaliteiten.

Ervaart u of een vrouw die u kent de hierboven genoemde klachten of is er autisme vastgesteld en heeft u behoefte aan hulp en ondersteuning? Dan kunt u altijd contact opnemen met Deviaa voor een intakegesprek. Graag helpen wij u verder.