Een adoptiekind

Het adopteren van een kind is niet zomaar iets. Het is iets waar eerst goed over nagedacht moet worden en waar een heel proces aan vooraf gaat. Bij het adopteren van een kind zijn er verschillende dingen die niet vergeten moeten worden. Veel geadopteerde kinderen hebben namelijk allerlei negatieve ervaringen opgedaan in de eerste jaren van hun leven. Dit kan zelfs gaan over negatieve ervaringen die al tijdens de zwangerschap hebben plaatsgevonden. Wanneer moeders veel stress ervaren en/of alcohol drinken of drugs gebruiken kan dit de ongeboren baby veel schade berokkenen. Daarbij kan een kind in zijn eerste levensjaren al veel hebben meegemaakt. Traumatische ervaringen zoals geweld of oorlog kan hij lang met zich meedragen en dit kan zich uiten in bepaald gedrag zoals teruggetrokkenheid of woede. Het adopteren van een kind heeft gevolgen voor de adoptieouders en hun gezin, maar ook voor het geadopteerde kind zelf. Bij een adoptie is het daarom belangrijk om na te denken over wat de gevolgen van het adopteren van een kind zijn voor zowel het kind zelf als de familie waarin hij of zij terecht komt.

Het adopteren van een kind kan voelen als een oplossing. De biologische ouders van het kind willen of kunnen niet voor het kind zorgen en de adoptieouders verlangen er naar om een adoptiekind een nieuw thuis te geven. Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat adoptie beter is voor een kind dan opgroeien in een gezin waar het niet gewenst is of in wanneer het in een tehuis wordt geplaatst. Aan de andere kant is adoptie echter ook niet zonder moeilijkheden en komen daar andere problemen bij kijken. Bij kinderen die als baby werden geadopteerd lijken er minder problemen voor te komen dan bij kinderen die één jaar of ouder waren toen ze werden geadopteerd. Bij deze kinderen is de adoptie een risicofactor voor het optreden van psychische problemen zoals leermoeilijkheden en opstandig gedrag.

Een verklaring voor deze problemen is dat adoptiekinderen een gevoel van verlies hebben. Ze hebben vaak vragen over hun afkomst en waarom ze ter adoptie zijn gegeven. Dit verlies en verdriet lijken op het ervaren van een rouwproces. Een kind dat pas na zijn eerste levensjaren wordt geadopteerd heeft zich al eerder gehecht aan zijn ouders of verzorgers. Wanneer het vervolgens wordt geadopteerd en nieuwe verzorgers krijgt, ervaart hij een gevoel van verlies. Dit gevoel kan zich uiten in boosheid, wanhoop, depressie, etc. Een kind dat al als baby is geadopteerd kan echter ook gevoelens van verlies ervaren. Ze kunnen verdrietig zijn over het feit dat ze nooit hun biologische ouders hebben gekend, maar ook omdat ze een deel van hun persoonlijkheid hebben verloren. Ze weten nu niet waar ze vandaan komen, op wie ze lijken en hoe hun oorspronkelijke gezin was. Dit gevoel komt echter vaak pas op wanneer het kind vijf jaar of ouder is, omdat hij dan de adoptie pas echt gaat begrijpen.

Daarnaast ervaren veel adoptiekinderen verwarring en soms woede over het feit dat ze door hun biologische ouders zijn weggegeven aan adoptieouders. Ze kunnen verlatingsangst hebben omdat ze denken dat ze niet gewild waren en bang zijn dat hun adoptieouders op een dag hun ook niet meer willen hebben. Adoptiekinderen hebben dan ook vaak een laag gevoel van eigenwaarde en zijn extra bezig met hun zoektocht naar zichzelf. Het kan bijzonder lastig zijn voor adoptiekinderen wanneer ze zelf kinderen krijgen. Ze houden zoveel van hun eigen kind en begrijpen niet hoe hun biologische ouders ooit hen hebben kunnen weggeven. Vaak is er wel een reden waarom ze ter adoptie zijn gehouden zoals armoede, ziekte of het stigma dat een ongetrouwde/alleenstaande vrouw geen kind mag hebben. Met hun verstand kunnen ze het vaak nog wel begrijpen, maar diep van binnen vinden ze het moeilijk om het te accepteren en voelt het soms als iets tegen hen persoonlijk.

Het is belangrijk om adoptiekinderen te ondersteunen in hun gevoelens van verlies, verdriet en verwarring. Praat open over het feit dat ze geadopteerd zijn en beantwoordt alle vragen die ze hebben. Geef ze een liefdevol thuis, maar behandel ze niet anders omdat ze geadopteerd zijn. Sta ze bij in hun zoektocht naar zichzelf en houd onvoorwaardelijk van ze. Lees u in met betrekking tot specifieke problematiek die bij adoptiekinderen kan voorkomen, zoals bijvoorbeeld moeilijkheden met hechting. Probeer het gedrag van het kind als een taal te zien, waarmee het u en zichzelf iets probeert te vertellen, wat het zelf soms ook nog niet helemaal begrijpt. Soms is het echter wel verstandig om professionele hulp of begeleiding te zoeken wanneer bepaalde gedragsproblemen blijven aanhouden.

Ervaart u of uw kind veel moeite met de adoptie en heeft u behoefte aan hulp en ondersteuning? Neem dan gerust contact op met Deviaa voor een intakegesprek, dan hopen wij u verder te kunnen helpen.

Elma de Bruijne,
Psycholoog i.o.